domenica 30 marzo 2008

Perché un Blog par Foioi?

Ciao a Tüch!!

Foioi u rapresenta la montagna e un po al simbol dal me amur par al Tesin e la Valmagia. A som da Cavergno, un paesin all'imbocco dala Val Bavona e dala Val Lavizzara. A som cresut in mez ai montagn e gho pasaat i me estaa a fa al bagn in dal fium, a cerca mirtilli e fung, a pesca e in settembre ... a na a cascia!

E la cascia à la fo propi e sopratut in Val Foioi. Al sentee u va via da Faed in Val Bavona e la baita lé piazzada a circa 2100 m d'altezza. La salida lé da almeno 3 ore e ... per una bona gamba. La Val Foioi lé una zona che lé restada molto selvatiga. A ghe doma sentee da camos e da casciadoo. Ogni tant u sa malédis bé l'ente türistic o la protezion civil che i vegn mia su a fa fora un po i sentee. Ma bon, a ga pensom nun (tra soci e parent) a tegnal un po in ordin. Almeno a sem sicur che la zone la resta tranquila.

Al "sentee" come o gia dii, u partis da Faed e per un toc u va dre al rii da Foioi. le po al riaa che u ghera provocat una frana disastrosa al 31 d'agost 1992 con 2 morts e la distruzion da 13 cascin. Adess a ghe un grad ripar contro i fran dadré dal paes.
Dopo circa 25 minut a sa riva in "Boca d'Val". Po al sentee u gira a sinistra e a comincia la vera salida con la stupenda "scalinada" mesa a post recentement. Una scritta molto conosuda lé scolpida sulla roccia e la dis:

"IO GIUSEPPE ZAN ZANINI DI CAVEG FECE LA STRADA PER PASARE LE BESTIE BOVINE FINO SUL ALPE LANO 1833 +"

La vista sula pianura agricola et alluvial dala Bavona, sui frazion da Fontalada, Faed, Bolla e Sonlert lé magnifica al prim toc dal sentee. Spécialment quando a sa riva al "Prèl", un riaa da traversa tacad a una corda e metendo ben i pee in dai scalit scavadi in dala rocia. Un volo lé sconsigliato!! Dal Prèl, la vista su sonlert lé un vero spetacol!!! A circa 2 or da Faed a ghe Foiazzöö. un cort con doma una cascina da casciadoo che lé dré a schurbiaa, ma a ghe un proget per metala a post. A sa dovresa anche taia via un po da piant.



A Foiazzöö a ghé la baita dove la squadra da casciado capitanada dal poro Mario Tonini la sosctava e dormiva tra un'aventura da cascia e un'altra. lé sctaia consctruida tuta a spala, gnianca un volo in elicottero. A ghera fin l'acqua corenta, tirada scià con un tupo da una valanga che praticament la restava con la nev tuta l'esta. Davanti ala baita a ghé un fò con su scrit doo dat: vuna lé quela da quando al me pà le rivant li con la me mama per la prima (e ultima) volta ... la seconda quando mi a som rivat li con la me dona per la prima volta (in dal 2005). A domandi scusa al fo per i cicatris che a ghem fai e al ringrazi per al bel ricordo che u ga lasaa.


E finalment a sa riva ala baita da Foioi. Lé molto picola, poc pusee che 2x2 m. in legn, con du lech a castel. Le picola ma accogliente. Lé staia piazzada in dal 1989 a ma par. Finalment sti pori casciadoo i go pu avut bisogn da montaa una tenda per podee dormi.

A sem a la fin da questa rapida carrelada introduttiva sul sentee che porta ala nosa baita da Foioi. A ga né un altro che va fin a l'alp da Foioi, ma al presenti un'altra volta. In di prosim "puntadi" a va presenti anchge puse in détail sta montagna e la cascia che a ga fem.


Ecco in poc parol perché un blog su Foioi. Podev presentaa e discüt da una region, la so natura, la so storia e la passion dai gen qu'i ga viv!

Vista dala baita da Foioi, in direzion dala Val Calneggia